Bevorderen van de coachende wijze van werken binnen het onderwijs

Dit keer een wat uitgebreider artikel.

Wanneer ik scholen ondersteun bij het meer gaan werken op een coachende wijze dan gaat dit niet alleen om hoe docenten/mentoren met de leerlingen of studenten omgaan. Het gaat ook om het ontwikkelen van de coachende werkhouding en het creëren van een coachingscultuur binnen de gehele school. Dit gaat op iedere school anders en dat vind ik zo fascinerend om te zien.

Wanneer een school hun jongeren op coachende wijze laat werken dan betekend dit dat de mentoren en docenten zelf werken vanuit een coachende werkhouding. De communicatie en gedrag zijn uitingsvormen van deze manier van werken, wanneer de coachende wijze van werken niet vanuit een coachende kijk op de jongeren komt stokt het. Zonde!

Alle begin is moeilijk

Ja, alle begin is moeilijk en dat kom ik vaak tegen bij een 1e kennismakingsgesprek met de leidinggevende binnen een school. Zo’n kennismaking gesprek is er om elkaar te leren kennen. Om te zien wat we voor elkaar kunnen betekenen komt dan het 2e gesprek. Soms sta ik echt versteld met wat ik tegenkom, zo ook deze keer….

Zoals alle begin moeilijk is is ook alles een proces. Juist hierom beschrijf ik dit 1e kennismaking gesprek want hier kwamen alle argumenten om niets te doen zo samen! Ook geeft dit aan dat klaar zijn voor het ontwikkelen van een coachingscultuur binnen een school ook een proces op zichzelf is.

Hierbij een voorbeeld van een 1e kennismaking gesprek met een school die duidelijk nog niet toe was voor een grote verandering. Ze ervoeren wel de problemen van de oude werkwijze.

Ik was dus uitgenodigd, na menig heen en weer ge-email, voor een 1e kennismaking gesprek. Ik sprak met de leidinggevende van de havo 4 afdeling. Zij kwam met een heel bekend probleem van jongeren die passief in de school banken hangen en leraren die deze jongeren maar niet gemotiveerd krijgen. Het bleek geen privé gesprek want een collega zat 2 bureaus verderop in de ruimte en de dame die ik sprak kwam zeer gehaast over.

We hadden 30 minuten en ze wilde praktische ideeën van mij. Zo ‘on the spot’.
Inwendig twijfelde ik, zal ik lachen of is dit eigenlijk heel triest? Het geeft de tijdsdruk en het stress niveau aan die hier op de school heerst, en de druk op de leraren en mentoren om de jongeren maar geactiveerd te krijgen. Het had mij ook overvallen en ik ging mee met haar. Ook al had ze duidelijk onrealistische verwachtingen. Ze had naar websites zitten turen en nu werd het wel eens tijd om iemand op gesprek te krijgen. Haar leidinggevende had ons gesprek opgezet.

Ze kwam met het volgende:

‘De jongeren zien niet waar ze naartoe werken want de examens
zijn nog ver weg en ze zijn al zolang bezig.

Wat kunnen we nu doen?’ zei ze pinnig.

Nou zei ik: ‘Ik kom met een zeer basaal idee waarmee je de jongeren zelf laat werken. De jongeren het inzicht geeft waar zij mee bezig zijn en welke weg zij nog te gaan hebben. Zo krijgen zij de controle die ze nodig hebben om hun studie te kunnen overzien!’

Ik geef haar het idee om de jongeren een overzicht te laten maken van de tijd die ze nu nog te gaan hebben op de school
en wat ze daarin nog te wachten staat….

Haar reactie was acuut. Ze schok op en ging rechtop zitten. ‘Een tijdschema laten maken? Door de jongeren zelf?’. ‘ Ja’: Zei ik!
Het was alsof ik uit een andere wereld kwam. Zo dom en zo basaal was dit idee. Ze was er zelf niet opgekomen.

Ze was zeer veroordelend en veegde het gelijk van tafel. Ze kwam met allerlei argumenten:

– ‘Dan moeten we alles los laten? Dat kan echt niet dan komen we met de tijd niet uit!’
– ‘De jongeren het zelf laten doen? Ze zijn niet actief te krijgen.’
– ‘Wij willen 1 workshop en dan moet het werken….nu stellen we steeds dezelfde coachende vragen aan de jongeren, dat hebben we zo geleerd!?
1: Waar ben je met je huiswerk?
2: Wat heb je nodig van mij om verder te komen? En dan vertellen we ze wat en hoe ze dat moeten doen….
– Mijn docenten willen niet meer een nieuw model. O nee, dat kost te veel tijd’
– En o ja….. ‘Het probleem is helemaal niet zo erg!. We willen gewoon beter.’ Na enig doorvragen kreeg ik eruit dat ze nu op 70% staan en ze wil naar de 90 %…..Ze ging hun probleem bagatelliseren.

Duidelijk argumenten die haar en daarmee ook haar afdeling lam leggen.

Ze maakt keuzes voor de toekomst die voort komen uit eerdere ervaringen en de daaruit voortkomende verwachtingen die ze nu heeft. Ze dacht ook alle kennis te hebben van coachen omdat ze coachende vragen stellen. Dit is alleen maar praktisch en gaat niet verder dan de uiterlijke vorm van communiceren.

De spanning en energie om open te staan voor iets nieuws, wat beter kan zijn, was er duidelijk niet. Ze gaf zichzelf ook niet de ruimte om te kunnen groeien. Er speelde duidelijk veel meer waardoor zij zich niet open durfde te stellen voor daadwerkelijk iets nieuws.

Dit is zeer spijtig want nu kon de werksfeer niet verbeteren en daarmee ook de begeleiding naar de jongeren toe niet. Zij maakte een keuze waardoor de boel zo blijft als het is en alles ook zo blijft gaan als het gaat.

Er is zoveel meer wat de coachende wijze van werken inhoud!

Dit gaat veel verder dan alleen wat praktische open opvolg vragen kunnen stellen. Op coachende wijze werken betekend dat je binnen je eigen organisatie met elkaar ook op coachende wijze omgaat. Zo werk je vanuit gelijkwaardigheid en veroordeel je niet. Je vult niet zaken voor een ander in en je geeft elkaar, en jezelf, de ruimte om te falen en te slagen.

Als docent wordt je dan niet meer primair afgerekend op de tijd waarin je een curriculum afdraait maar op hoe de jongeren actief met hun studie bezig zijn. Hoe de docenten, mentoren en hun leidinggevende zichzelf toelaten om te groeien in hun eigen coachende werkhouding.

Wanneer jij wilt dat jouw jongeren actief met hun studie en ontwikkeling aan de slag gaan zal jij als docent, mentor moeten realiseren dat jij er bent om de jongeren in deze flow te kunnen brengen en te houden. Tevens hebben docent/mentor en leidinggevende een organisatie nodig die hen allen ondersteund in hun ontwikkel proces. Een zo’n organisatie creëer je samen, want het zijn de mensen die binnen een organisatie werken die de organisatie maken!

Leidinggevenden zoals in dit voorbeeld staan zeker nog niet open voor de echte coachende wijze van werken.

Maar ik kan wel met hun door 1 op 1 coaching te doen, hen de ruimte geven zich te ontwikkelen. Door op veilige manier samen te werken is het al mogelijk stappen te zetten zodat de hele organisatie daar profijt van kan hebben. Daarna of daarnaast is het mogelijk docenten en mentoren te laten leren werken met het EVKSmodel® zodat zij de coachvaardigheden en coachende werkhouding kunnen ontwikkelen die nodig is om hun jongeren goed te kunnen begeleiden in hun ontwikkel proces.

Deze leidinggevende zat vast op een steen waar ze niet van af kon stappen. Aan de ene kant wilde ze graag vooruit maar werd ze door eerdere ervaringen en een beoordeling om op tijd het curriculum af te kunnen draaien op de steen gehouden. Ze durfde niet en zag de mogelijkheden niet. En dit is een begin punt voor een vruchtbare samenwerking met een school voor mij en de school samen. Door hier het EVKSmodel® toe te passen zal de leidinggevende kunnen groeien.

Voor de oplettende lezer heb ik de 4 gebieden uit het EVKSmodel® bolt gemaakt in dit voorbeeld.
Door de huidige ontwikkelingen met het werken op afstand worden er meer stappen gezet naar een meer coachende wijze van werken. Hier ben ik zeer blij mee al vind ik de aanleiding zeer triest. Soms is er iets heftigs nodig om voortgang te kunnen boeken.

Voortgang gaat voor perfectie !

Je moet jezelf de juiste ondersteunende ruimte kunnen geven om je veilig genoeg te voelen om de volgende stap te zetten. Ook hierbij ondersteund het EVKSmodel® en dat is zeer gerust stellend en geeft steun.

Kun jij als school je toelaten samen te ontwikkelen en de uitdagingen aangaan door met elkaar een veilige werksfeer te werken dan kom je ook vooruit.
Dan kan ik met jouw school samen werken zodat docenten, mentoren en leidinggevenden wel op coachende wijze gaan werken, de jongeren activeren en blijvend ondersteunen bij hun studie!